Rubriek: zonder verleden geen heden

Waarom heette De Hoven vroeger Overmarsch?

Zutphen ligt op een hoge zandheuvel en wordt omringd door vochtige, lagere gebieden, gevormd door de IJssel en de Berkel. In het noorden van Zutphen lag een moerasgebied, dat heette ‘de Mars’, wat ‘moeras’ betekent. Tegenover dit gebied, aan de andere kant van de IJssel, lag ‘Overmarsch’, wat staat voor: aan de overkant van het moeras’.

Historisch wonen: Van mottekasteel tot Huis De Marsch

In het gebied dat nu De Hoven heet, vinden we Huis De Marsch. Er zijn aanwijzingen dat dit gebied al bewoond was rond 1200 voor Christus, omdat er vuurstenen gevonden zijn bij Huis De Marsch. Tussen 1400 en 1600 woonde hier de lage adel. Al rond 1200 stond er misschien een mottekasteel bij Huis De Marsch. De familie Van de Marsch wordt voor het eerst genoemd in 1231. Een mottekasteel is een middeleeuws kasteel met een hoge aarden heuvel waarop een houten of stenen toren staat. Rondom de heuvel ligt een terrein met gebouwen en vaak een gracht voor extra bescherming.

Sprabanen — spreeuwen?

In die tijd stond Huis De Marsch in een groot, jachtgebied vol water, zonder andere boerderijen. In 1272 woonde Henricus de Mersche daar met zijn familie. Zij beheerden dit jachtgebied voor de graaf van Gelre. In 1319 verkocht de graaf het grootste deel van Overmars aan de stad Zutphen, die het land later gebruikte voor landbouw. Vanaf toen werd dit gebied steeds meer bekend als ‘De Hoven’. Een klein, moerassig deel bleef over voor de jacht, nu bekend als ‘De Sprabanen’. Dit zou kunnen verwijzen naar ‘spreeuwenbanen’, omdat spreeuwen vroeger veel gegeten werden en hier veel voorkwamen.

Het verdwenen Kasteel De Marsch

Tot ruim 200 jaar geleden stond vlakbij Zutphen een indrukwekkend Kasteel De Marsch, maar dit werd afgebroken om plaats te maken voor een boerderij. Alleen de geheimen onder de grond zijn overgebleven. Het oorspronkelijke Huis De Marsch veranderde in de zestiende eeuw in het Lintelohuis, naar de nieuwe inwoners (familie Van Lintelo). Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het kasteel verwoest, en begin zeventiende eeuw herbouwd met een kasteelachtig uiterlijk.

Het einde van een tijdperk

In 1769 werd het kasteel gekocht door Robert Jasper van der Capellen, een bekende patriottenleider. Hij verkocht in 1795 het kasteel voor de sloop, omdat de stenen meer waard waren dan het gebouw zelf. In 1801 verkocht hij de grond waarop later een boerderij gebouwd werd. Kortgeleden zijn met een radar de oude funderingen van het kasteel gevonden.

Vrij samengesteld en samengevat met behulp van de volgende bronnen: